صادرات خاویار
امروزه چین با ارزش صادراتی ۷۸ میلیون دلار در سال بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده خاویار در جهان محسوب می‌شود.پس از چین کشورهای ایتالیا و فرانسه در رده دوم و سوم بزرگترین صادرکنندگان قرار دارند.ایران با ارزش صادراتی بیش از ۲ میلیون دلار در سال در رده ششم صادرات خاویار در جهان قرار دارد.
آشنایی با خاویار
خاویار یا مروارید سیاه یکی از گرانترین و لوکس‌ترین خوراکی‌های موجود در جهان به شمار می‌آید که از تخم ماهیان خاویاری همچون فیل ماهی ، تاس ماهی ، ماهی شیپ ، ماهی سوروگا و وزون برون بدست می‌آید.این محصول انواع متفاوتی دارد و از خواص بسیار زیادی برخوردار است .
طعمی شور و بافتی نرم و لزج دارد که باب میل خیلی ها نیست.از اصلی ترین خواص این خوراکی می‌توان به کاهش علائم پیری در پوست ، تقویت سلامت قلب ، کاهش فشار خون ، منبعی از آهن ، تقویت سیستم ایمنی ، تقویت مو ، استخوان و … اشاره کرد.
انواع خاویار صادراتی ایران
در کشورمان ایران ۳ نوع خاویار اصلی صید می‌شود که به آن اشاره خواهیم کرد :
خاویار بلوگا : گرانترین ، لوکس‌ترین و مرغوب‌ترین نوع از خاویار های ایرانی متعلق به همین خاویار یعنی خاویار بلوگا Beluga میباشد.فیل ماهی یکی از بهترین منابع اصلی خاویار بلوگا میباشد که به مراتب درشت‌تر و نرم‌تر از دیگر انواع آن است و رنگ این نوع خاویار خاکستری روشن تا خاکستری تیره دسته‌بندی می‌شود و دارای بافتی خامه‌ای و لطیف میباشد.قیمت تقریبی این نوع خاویار در بسته‌های ۵۰ گرمی متغیر بین ۱ میلیون و ۸۰۰ هزارتومان تا بیش از ۵ میلیون تومان است.
خاویار سوروگا
: این نوع از خاویار که از ماهی اوزون برون تهیه می‌شود که در دریای خزر دیده می‌شود.تخم های کوچک و خاکستری رنگ ( از خاکستری روشن تا زغالی) از مشخصه های ظاهری خاویار سوروگا Suruga میباشد.قیمت این نوع در بسته‌های ۵۰ گرمی بین ۵۰۰ هزار تومان تا ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان میباشد.
خاویارآسترا : یکی دیگر از برترین انواع خاویار در ایران خاویار آسترا Ossetra میباشد که از ماهی های قره برون و چالباش تهیه می‌شود و به خاطر رنگ قهو‌ه‌ای تا بژ روشن به خاویار طلایی نیز شهرت دارد.طعمی متفاوت و مشابه با گردو دارد و به خاطر صید محدود کمتر یافت می‌شود.قیمت این نوع تقریبا بین ۲ تا ۳ میلیون تومان در وزن ۵۰ گرمی میباشد.
برترین صادرکنندگان خاویار و جایگاه ایران
طبق آمار تجارت جهانی در سال ۲۰۲۲ کشور چین بزرگترین تولیدکننده و همچنین بزرگترین صادرکننده محصول خاویار به سرتاسر جهان بوده است.ارزش تقریبی این صادرات در سال ۲۰۲۲ چیزی تقریبا معادل ۷۸ میلیون دلار میباشد که تقریبا ۲۰ درصد از این محموله خاویار غیر اصل که از تخم ماهیان غیر خاویاری بوده تهیه شده.
پس از کشور چین کشورهای ایتالیا با ارزش صادراتی ۲۳ میلیون دلار ، فرانسه با ۲۱ میلیون دلار ، آلمان با ۲۰.۵ میلیون دلار و لهستان با ۹.۵ میلیون دلار در رتبه دوم تا پنجم بازار صادرات خاویار قرار دارند.
کشورمان ایران نیز با ارزش صادراتی بیش از ۲ میلیون دلار در سال در رده ششم این بازار قرار دارد.جایگاهی که به هیچ عنوان برازنده کشورمان نیست چراکه از لحاظ کیفیت خاویار ایرانی قابل مقایسه با دیگر کشورهای دنیا نبوده و نیست.
دریای خزر یکی از بهترین منابع تولید خاویار در جهان به حساب می‌آید اما عدم مدیریت عواملی همچون شرایط زیست محیطی و آلودگی ، بهره‌برداری بیش از حد و صید غیر قانونی و از همه مهم‌تر تحریم های وضع شده علیه ایران باعث شده که جایگاه ایران در زمینه تولید و صادرات خاویار تغییر کند.
ایران در زمینه تولید و صادرات خاویار در دهه ۱۹۷۰ میلادی بیش از ۵۰ درصد از بازار جهانی را از آن خود کرده بود اما امروزه با اختلاف بسیار زیاد در جایگاه ششم و در بعضی سال ها جایگاه هفتم تا دهم را داشته است.
بزرگترین خریداران خاویار ایرانی
بر اساس گفته ریاست سازمان ذخایر ژنتیکی آبزیان شیلات ایران مقدار تولید خاویار ایران در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۹ تن بوده که از این میزان بیش از ۶ تن خاویار به کشورهای خارجی صادرات شده است.به دلیل کاهش میزان صید مجاز به خاطر در خطر افتادن گونه‌های ماهیان خاویاری بسیاری از تولیدکنندگان در سبب پرورش اینگونه از آبزیان قرار گرفته و امیدوار هستیم از سال های آتی رشد و پیشرفت چشمگیری در زمینه تولید و صادرات خاویار داشته باشیم و بتوانیم جایگاه اصلی خودمان را پس بگیریم.
کشورهای هدف صادرات خاویار ایران
امروزه بیش از ۴۰ کشور در سرتاسر دنیا متقضی خاویار ایران می‌باشند.از جمله کشورهای واردکننده خاویار ایرانی می‌توان به کشور های اروپایی مانند آلمان ، ایتالیا ، بلژیک ، اسپانیا ، فرانسه ، انگلیس ، نروژ ، دانمارک ، لوکزامبورگ ، یونان ، سوئد ، و کشور های همسایه مانند قطر ، امارات ، عمان ، عراق ، کویت و کشورهای دیگر همچون کانادا ، ژاپن ، کره جنوبی و روسیه ، استرالیا ، هنگ کنگ ، سنگاپور ، مالزی ، تایوان ، تایلند ، فیلیپین و کامبوج اشاره کرد.
شرایط ارسال خاویار به کشورهای مختلف
خاویار به دلیل سرعت فاسد شدن و از دست دادن ارزش غذایی سریع باید در سریعترین حالت ممکن به کشور مقصد برسد و همچنین ترخیص این جنس از کالا ها باید سریعتر صورت گیرد.لذا تنها شیوه ارسال خاویار به صورت هوایی میباشد و به هیچ عنوان نباید از روش های مانند حمل و نقل دریایی یا ریلی و زمینی استفاده کرد حتی برای کشورهای همسایه و مجاور.
در بعضی از کشورها قوانین برای محصولات خوراکی متفاوت است و شما به عنوان یک صادرکننده باید برای ارسال خاویار به هر کشور شرایط و قوانین همان کشور را ملاک کار قرار دهید.به طور مثال برای صادرات خاویار به ژاپن نباید از هیچگونه مواد نگه‌دارنده‌ای به جز نمک خوراکی استفاده کنید و گرنه بار شما مرجوع خواهد شد و متحمل ضرر سنگینی خواهید شد.
اما برای کشورهای اروپایی شما می‌توانید از نگه دارنده‌هایی که ذکر شده استفاده کنید.حتما برای ارسال از یخچال های مسافرتی مانند بسته های یونولیتی و یخ استفاده کنید تا خاویار صادراتی در طی مسیر در محلی سرد قرار داشته باشد و فاسد نشود.دقت داشته باشید که قیمت این کالا بسیار بالاست پس نباید هیچگونه ریسکی را بپذیرید.
مراحل صادرات خاویار
مراحل صادرات خاویار از ایران به کشورهای دیگر شامل چندین مرحله است که از تهیه مواد خام تا تحویل محصول نهایی به مشتری نهایی شامل می‌شود. در ادامه، مراحل عمده‌ای که برای صادرات خاویار ایران به کشورهای دیگر لازم است را شرح می‌دهیم:
تهیه خاویار از تامین کنندگان اصلی و با کیفیت برای صادرات به کشورهای خارجی امری بسیار حیاتی است. در ایران، صنعت خاویار به عنوان یکی از صنایع مهم تجاری شناخته شده است و تولید کنندگان بسیاری در این حوزه فعالیت می‌کنند. در ادامه، مراحل تهیه خاویار از تامین کنندگان اصلی برای صادرات به کشورهای خارجی را شرح می‌دهیم:
۱. انتخاب تامین کننده: برای تهیه خاویار با کیفیت و مطابق با استانداردهای بین‌المللی، نیاز است که با تامین کنندگان معتبر و با تجربه در صنعت خاویار همکاری کنید. انتخاب یک تامین کننده با اعتبار و معتبر باعث اطمینان از کیفیت و استانداردهای بهداشتی محصول می‌شود.
پیش از هر تصمیمی برای همکاری با یک تامین کننده، مطمئن شوید که محصولات ارائه شده توسط آنها با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای مورد نیاز برای صادرات هستند. این شامل آزمون‌های کیفیت، مانند آزمون تست طعم، بو، و رنگ، می‌شود.بعد از ارزیابی کیفیت، با تامین کننده مذاکراتی برای تعیین قیمت و شرایط تجاری صورت می‌گیرد. در این مرحله، می‌توانید قیمت، حجم سفارش، شرایط پرداخت و تحویل را مورد بحث و توافق قرار دهید.
۲ . انتخاب کشور : انتخاب کشور مناسب برای صادرات خاویار از ایران به مقصد، امری حیاتی است که نیاز به بررسی دقیق و در نظر گرفتن معیارهای مختلف دارد. در زیر، معیارهایی که برای انتخاب کشور مناسب برای صادرات خاویار باید در نظر گرفته شوند، شرح داده شده است:
بازار هدف : کشوری را انتخاب کنید که بازار مصرف خاویار پرطرفدار و درخواست بالایی دارد. کشورهایی مانند ژاپن، روسیه، ایالات متحده، و اتحادیه اروپا معمولاً جزو بازارهای اصلی خاویار هستند.البته ممکن است کشوری که مدنظر دارید تا به حال از مشتریان خاویار ایرانی نبوده اما به دلیل شرایط مناسب برای صادرات یا دریافت درخواست از آن کشور فرصتی مناسب برای شما باشد.
مقررات و استانداردها : اطمینان حاصل کنید که کشور مقصد دارای مقررات و استانداردهای صادراتی و بهداشتی مناسب برای واردات خاویار است. این شامل مقررات در مورد کیفیت، ایمنی، بسته‌بندی، و شرایط حمل و نقل محصول می‌شود.
پتانسیل بازار : تحقیق کنید که در کشور مقصد چقدر پتانسیل برای رشد و گسترش بازار خاویار وجود دارد. عواملی مانند تقاضای رو به افزایش، اقتصاد پایدار و پایداری سیاسی می‌توانند از معیارهای تصمیم‌گیری مهم باشند.
۳. بسته‌بندی خاویار صادراتی : بسته‌بندی خاویار ایرانی برای صادرات به کشورهای دیگر بسیار مهم است و باید با توجه به مقاصد و نیازهای بازارهای هدف طراحی شود. در زیر، به برخی از مواردی که باید در نظر گرفته شوند، اشاره خواهیم کرد:
1. استانداردهای بین‌المللی : بسته‌بندی خاویار باید با استانداردهای بین‌المللی مرتبط با ایمنی، بهداشت و کیفیت مطابقت داشته باشد. این شامل استفاده از مواد بسته‌بندی ایمن و مطابق با استانداردهای غذایی، برچسب‌گذاری صحیح و مناسب، و استفاده از روش‌های حفاظتی برای حفظ تازگی و کیفیت خاویار می‌شود.
2. نوع بسته‌بندی : نوع بسته‌بندی باید با توجه به نوع خاویار (مانند خاویار بلوگر، اوتر، یا سری، و …) و شرایط حمل و نقل به مقصد تعیین شود. از مواردی مانند جعبه‌های محافظ، کیسه‌های ایمن، و استفاده از یخچال‌های حمل برای حفظ درجه حرارت مطلوب استفاده کنید.
3. بسته‌بندی مناسب برای هر کشور : بسته‌بندی خاویار باید با توجه به نیازها و ترجیحات بازارهای هدف طراحی شود. برای مثال، در برخی از کشورها ممکن است مشتریان بیشتر از بسته‌بندی‌های فشرده و کوچک ترجیح دهند، در حالی که در دیگر کشورها، بسته‌بندی‌های بزرگتر و لوکس ممکن است مورد توجه باشند.همچنین زبان استفاده شده بر روی بسته‌بندی باید به زبان کشور مقصد باشد و به هیچ عنوان از زبان فارسی استفاده نکنید.
4. برچسب‌گذاری : برچسب‌های محصول باید شامل اطلاعات مهمی مانند نام محصول، وزن خالص، تاریخ تولید، تاریخ انقضا، کشور منشأ، و شرایط نگهداری باشند. همچنین، می‌توانید اطلاعات دیگری مانند توصیه‌های مصرف و اطلاعات تماس برای شرکت تولید کننده را نیز در برچسب قرار دهید.
5. مواد بسته‌بندی : استفاده از مواد بسته‌بندی با کیفیت و ایمن بسیار حیاتی است. مطمئن شوید که مواد بسته‌بندی مورد استفاده برای خاویار، مطابق با استانداردهای بهداشتی و کیفیتی است و قابلیت حفظ تازگی و کیفیت خاویار را دارد.
6. طراحی و زیبایی: بسته‌بندی خاویار باید به شیوه‌ای زیبا و جذاب طراحی شود که جلب توجه مشتریان و ایجاد ارزش افزوده برای محصول را تسهیل کند.گاهی استفاده از شیوه های بسته بندی خلاقانه و نوین ممکن است توجه های زیادی را به خود جلب کرده و باعث جذب مشتری های متعددی شود ، اما ممکن است این خلاقیت هرجایی به کار شما نیاید و گاها باعث عدم فروش خارجی و ضرر شما گردد ، پس خلاقیت در بسته‌بندی یک ریسک به حساب می‌آید.
۴. ایجاد هویت ، برندسازی و تولید محتوای ارزشمند : ایجاد هویت و تولید محتوای مناسب برای محصول خاویار ایرانی به منظور صادرات به کشورهای خارجی می‌تواند نقش بسیار مهمی در موفقیت این فرآیند داشته باشد. در زیر، چند مرحله برای ایجاد هویت و تولید محتوا برای خاویار ایرانی به منظور صادرات به کشورهای خارجی شرح داده شده است:
۱. تحلیل بازار : قبل از هر چیز، تحلیل بازارهای هدف خارجی و شناخت مشتریان و نیازهای آنها بسیار حیاتی است. در این مرحله، اطلاعاتی مانند عادات مصرفی، ترجیحات محصولات لوکس، و استانداردهای بهداشتی و کیفیتی که مشتریان خارجی از خاویار انتظار دارند، باید مورد بررسی قرار گیرد.
۲. تعیین هویت برند : بر اساس تحلیل بازار، تعیین کنید که برند خاویار ایرانی شما باید به چه نوع هویتی متمایل باشد. آیا می‌خواهید برند خود را به عنوان یک برند لوکس و انحصاری بازار کنید یا بیشتر به دنبال ارائه خاویار با کیفیت و قیمت رقابتی هستید؟
۳. انتخاب رسانه‌های مناسب : با توجه به مشتریان هدف و هویت برند، تعیین کنید که رسانه‌هایی مانند وبسایت، رسانه‌های اجتماعی، و وبلاگ‌های معتبر کدام‌ها بهترین ابزار برای ارتباط با مخاطبین هستند.
۴. تولید محتوا : بر اساس هویت برند و رسانه‌های انتخاب شده، محتواهایی ایجاد کنید که بهترین نماینده برند و محصول خاویار ایرانی باشند. این محتواها می‌توانند شامل مقالات، ویدیوها، عکس‌ها، اطلاعات تکنیکال، و داستان‌های مرتبط با تاریخچه و فرآیند تولید خاویار باشند و با انتشار این مطالب در فضاهای مجازی مانند وبسایت طراحی شده ، صفحات اینستاگرامی و فیسبوک و … محصولتان را با تمامی دنیا پرزنت کنید.هرچه این مرحله را بهتر و با دقت بیشتری انجام دهید مراحل بعدی به مراتب برای شما راحت‌تر خواهد بود
۵. ارتباط با مشتریان : با استفاده از رسانه‌های انتخاب شده، با مشتریان هدف در ارتباط باشید و آنها را با محتواهای جذاب و مفید درباره محصول خود جذب کنید. همچنین، به سوالات و نیازهای آنها پاسخ دهید و بازخوردهای آنها را دریافت کرده و بر اساس آنها استراتژی خود را بهبود بخشید.
۶. ارزیابی و به‌روزرسانی : مداوماً عملکرد واکنش مخاطبین به محتواها و استراتژی‌های بازاریابی خود را ارزیابی کنید و در صورت نیاز، آنها را به‌روزرسانی کنید. این شامل تغییرات در هویت برند، تنظیمات استراتژی بازاریابی، و بهبود محتواهای ارائه شده می‌شود.
. 5 بازاریابی و پیدا کردن مشتری : برای پیدا کردن مشتریان برای صادرات خاویار ایرانی به کشورهای خارجی، می‌توانید از روش‌های مختلف بازاریابی خارجی استفاده کنید که در زیر توضیح داده شده است:
1. حضور در نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین‌المللی : شرکت در نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین‌المللی مرتبط با صنعت خاویار، فرصتی عالی برای برقراری ارتباط مستقیم با مشتریان بین‌المللی است. اینجا می‌توانید محصولات خود را به نمایش بگذارید، با نمایندگان تجاری و خرده‌فروشان مشترک شوید و مذاکراتی برای برقراری همکاری صادراتی انجام دهید.
2. استفاده از رسانه‌های اجتماعی : استفاده از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند LinkedIn، Instagram، Facebook و Twitter برای تبلیغات و بازاریابی محصولات خاویار، راه بسیار موثری برای رسیدن به مخاطبان جهانی است. با ایجاد محتوای جذاب و متنوع، جلب توجه مشتریان بین‌المللی و ایجاد ارتباط با آنها را تسهیل کنید.
3. ایجاد وبسایت چندزبانه : ایجاد وب‌سایتی چندزبانه که محصولات و خدمات شما را به زبان‌های مختلف قابل دسترسی کند، راهی موثر برای جلب مشتریان بین‌المللی است. اطمینان حاصل کنید که وبسایت شما اطلاعات کامل و دقیقی در مورد محصولات، قیمت‌ها، شرایط تحویل و تماس با شما را ارائه می‌دهد.
4. استفاده از تبلیغات آنلاین و گوگل Ads : استفاده از تبلیغات آنلاین و کمپین‌های گوگل Ads برای رسیدن به مشتریان بین‌المللی، روشی موثر برای افزایش شناخت برند و جلب توجه مشتریان جدید است. با استفاده از استراتژی‌های تبلیغاتی متنوع، می‌توانید به دقت به مشتریان هدف در بازارهای مورد نظر دست یابید.
5. همکاری با نمایندگان تجاری و توزیع‌کنندگان محلی : برقراری همکاری با نمایندگان تجاری و توزیع‌کنندگان محلی در کشورهای مورد نظر، راهی موثر برای ورود به بازارهای خارجی است. این نمایندگان محلی دارای دانش و تجربه مورد نیاز در بازارهای محلی هستند و می‌توانند به شما کمک کنند تا بازارهای خارجی را بهتر شناسایی کرده و روابط تجاری موثری برقرار کنید.
و بی نهایت روش دیگر برای بازاریابی مانند لیست شرکت کنندگان در نمایشگاه های بین‌المللی و معتبر در زمینه مواد غذایی مانند گالفود Gulfood ، استفاده از شرکت های EMC ، یلوپیج‌ها ، ایمیل مارکتینگ و …. که با استفاده از هریک می‌توانید بی‌شمار مشتری خارجی پیدا کنید و به درآمدهای بالا برسید.
۶ . حمل و نقل و ترخیص : برای هر محصول صادراتی نسبت به مسافت با کشور مقصد و با توجه با حجم و وزن محموله راه های مختلفی برای ارسال دارید مانند راه زمینی ، ریلی ، دریایی و هوایی ، اما برای محصول خاویار به دلیل احتمال فاسد شدن و خرابی محصول وجود دارد و از طرفی مطمئنا وزن محموله در حد و اندازه تناژ نبوده و بسیار کمتر است .
ترجیحا فقط از روش حمل و نقل هوایی استفاده کنید لذا در صورت استفاده از روش های دیگر اگر بار شما دچار خرابی و مشکل شود مرجوع شده و شمت متحمل ضرر سنگینی خواهید شد.از طرفی خاویار باید در دمای سرد نگهداری شود ؛ یعنی برای ارسال خاویار باید آن را در یخچال های یونولیتی و یخدار یا درصورت امکان از وسایل نقلیه دارای یخچال استفاده کنید.
پس با صرف هزینه بیشتر برای حمل هوایی از ضرر های احتمالی آتی جلوگیری کنید. همچنین خاویار به دلیل فاسد شدن سریع در هوای غیر سرد و هوای آزاد باید سریعا عملیات ترخیص را سپری کند و جزو اولویت های گمرک و ترخیصکاران باشد.به عنوان یک صادرکننده و تاجر حتما به ترخیصکار خود قبل از رسیدن محموله به گمرک اتمام حجت کنید و او را در جریان اهمیت سرعت در این قسمت قرار دهید تا هیچگونه مشکلی برای شما رخ ندهد.
